De herkomst van Russisch roulette

Veel mensen kennen de uitspraak Russisch roulette. Het is een bezigheid die je nou niet echt tot rust brengt. Je ziet het vaak terug als mensen wat te bewijzen hebben, als ze willen laten zien dat ze lef hebben of als men van hogerhand de opdracht krijgt het risico te wagen. Welk risico? Russisch roulette wordt gespeeld met een pistool. Let wel: dit is geen leuk spel, en al helemaal geen gokspelletje als zijnde een gezellig familiair tijdverdrijf voor de zondagmiddag. Het is een absurd spel waarbij het magazijn van een revolver wordt leeggelaten, op een kogel na. Je raadt het al. Heb je lef, dan plaats je de revolver tegen je slaap en haalt de trekker over.

Waar komt het vandaan?

Logischerwijs wordt steevast beweerd dat dit tafereel uit Rusland afkomstig is. Officieren in het Russische leger speelden dit spel om elkaar te imponeren. Nou, eerlijk gezegd zou het me meer imponeren als een van de officieren had gezegd: “Nou, je kan m’n Russische rug op met dat achterlijke spel!” Toch gebeurde het vaak. Toch deed men maar mee om stoer te doen. Althans, dat vertellen de verhalen ons. Ook werd beweerd dat dit spel gespeeld werd door gevangenen. Op datzelfde moment zaten de gevangenisbewaarders doodleuk te gokken op de uitkomst ervan. Tja, het is maar waar je lol in hebt.

Er moet in de geschiedenis een moment zijn geweest waarop men voor het eerst de term Russisch roulette hoorde. Was dat in een casino – al dan niet een online casino? Nee, dat lijkt ons iets te onwaarschijnlijk. Daarvoor moeten we terug naar 1937. Dat is het moment waarvan men denkt dat Russisch roulette het levenslicht vond. Maar natuurlijk weten we dat niet helemaal zeker. Het betreft een verhaal van Georges Surdez. Het is een verhaal uit Collier’s Illustrated Weekly, in 1937 dus. Dat zou het moment moeten zijn geweest, volgens de overlevering. Nadien hebben we term vaker terug gehoord, met name in films.

In 1978 kwam The Deer Hunter uit. Ook in die film sprak men over Russisch roulette. Ook in de minder bekende film Tzameti – afkomstig uit het jaar 2006 – was Russische roulette een wezenlijk onderdeel van het script. In een nog recenter verleden zagen we de term terug als een titel van een lied. Het was een lied van de populaire zangeres Rihanna, afkomstig van Barbados.

Russisch roulette in het bedrijfsleven

Wat veel minder bekend is, is dat de term ook wordt gebruikt in het bedrijfsleven. Spreekt men in het bedrijfsleven van Russisch roulette, dan wordt eigenlijk bedoeld dat een vennootschap wordt lamgelegd, wat dat dan ook in praktische zin zou mogen betekenen. Grofweg is dat het moment waarop aandeelhouders besluiten om een bepaalde beslissing te blokkeren. Zij wenden hun macht aan en gebruiken Russisch roulette om aanstaande veranderingen binnen een bedrijf te dwarsbomen. De connectie met het échte Russisch roulette is niet helemaal duidelijk. Het lijkt te maken te hebben met een verplichte overname van aandelen waarbij de financiële risico’s aanzienlijk zijn.