Kopen van hoop op uitkomende droom

De titel van dit artikel is wellicht wat verwarrend. Toch is het iets wat vooral in deze tijd speelt. De afgelopen dagen worden we overspoeld met nieuwsberichten over de trekking van de Staatsloterij en de hoofdprijs van 30 miljoen euro die daar bij hoort. Wij Nederlanders horen het bedrag van 30 miljoen euro en we lopen direct naar de sigarenwinkel om daar een lot te kopen. Het blijft een vreemd fenomeen. Als de hoofdprijs ‘slechts’ 5 miljoen zou zijn en de trekking zou bijvoorbeeld op 15 maart zijn, dan horen we er niemand over. En dan gaan we ook niet massaal een staatslot kopen.

Het zijn niet alleen Nederlanders die zo redeneren. Je ziet dit verschijnsel ook terug bij bijvoorbeeld de Spanjaarden. Als daar de straatloterij van ONCE weer eens op springen staat, gaat men ook daar massaal loten kopen. Een hoog geldbedrag doet iets met een mens. Waarom eigenlijk? Het is voor de hand liggend om te zeggen dat het hebben van 30 miljoen euro prettig is als je bij de Jumbo boodschappen gaat doen. Natuurlijk klopt dat allemaal wel, maar met één miljoen euro is het nog steeds heel prettig boodschappen doen. Maar dan nog is de vraag ‘wat doet 30 miljoen euro met een mens’ nog steeds niet beantwoord.

Het kopen van hoop

Laatst hoorde ik een psycholoog die dit opmerkelijk gedrag van de mens bestudeerde, zeggen: “Bij zo’n loterij als nu met de Staatsloterij kopen mensen niet alleen een staatslot, maar ze kopen ook hoop. Ze kopen de hoop op het uitkomen van een droom.” Dat is een mooie conclusie. Want vanaf het moment dat het staatslot in bezit is, is de hoop op een mooie en zorgeloze toekomst aanwezig. Dagen- of wekenlang mag men hiervan dromen. Tot het moment dat de loterij daadwerkelijk gaat plaatsvinden en de hoop van velen keihard teniet wordt gedaan. Weg lot. Weg droom.

Loterij niet willen zien

Soms gaat het vreemde gedrag van de mens nog verder. Laatst spraken we iemand die reeds in voorgaande jaren had meegedaan aan de bekende oudjaarsloterij. Hij vertelde ons het volgende: “Een paar weken voordat de loterij plaatsvond, had ik het lot al in huis. Op het moment van de trekking was ik niet thuis en was ik ook niet in de gelegenheid de trekking live te volgen. De volgende dag merkte ik op dat ik de trekking op internet juist niet wilde zien. Ik zat tenslotte in mijn droom. En ik wilde daar simpelweg in blijven. Het duurde nog dagen voordat ik de trekking online heb bekeken.”

Het is duidelijk dat een mens merkwaardig reageert als er een kans is op een grote geldprijs. Hoe hoger het geldbedrag of de jackpot, des te vreemder ons gedrag wordt. En waarom? Het valt niet te verklaren. Ons uitgavenpatroon zal niet zozeer veranderen als je slechts een miljoen wint in plaats van 5 of 10 miljoen euro. En toch raken we elk jaar rond deze tijd even van het padje als de oudejaarstrekking weer plaatsvindt. We kopen dus de hoop op het uitkomen van een mooie droom.